Start monitor: experiment onderwijszorgarrangementen biedt meer maatwerk voor leerlingen

2025-10-30
Vanaf 1 januari 2023 loopt een vijfjarig experiment gericht op beter afgestemd onderwijs en zorg voor jongeren met complexe ondersteuningsbehoeften. Daarbij is er bijzondere aandacht voor leerlingen die tussen wal en schip vallen — zoals jongeren met autisme of (dubbel) hoogbegaafdheid.
girl in white shirt playing with blue and red car toy

Waarom het experiment?

In Nederland zijn jaarlijks circa 15.000 leerlingen die door een combinatie van onderwijs- en zorgvragen risico lopen op uitval, langdurig verzuim of thuiszitten. Dat betreft niet alleen jongeren met gedrags- of ontwikkelingsstoornissen, maar ook hoogbegaafde leerlingen die vastlopen in het reguliere systeem. Het experiment onderwijszorgarrangementen (OZA) wil deze groep beter bedienen door onderwijs en zorg dichter bij elkaar te brengen.

Wat houdt het in?

Het experiment geeft scholen, samenwerkingsverbanden en zorginstellingen tijdelijk ruimte om af te wijken van regels over onderwijstijd, locatie, inhoud en bekostiging. Zo kunnen trajecten flexibeler worden ingericht, met meer ruimte voor individuele leerdoelen, herstelperiodes of gespecialiseerde begeleiding. De effecten worden tot 2026 gemonitord door het Kohnstamm Instituut.

Betekenis voor de praktijk

De onderwijszorgarrangementen richten zich op uiteenlopende doelgroepen: van leerlingen met meervoudige problematiek tot hoogbegaafde jongeren die kampen met overprikkeling of motivatieverlies. De samenwerking tussen onderwijs, zorg en gemeenten is complex, maar biedt kansen om maatwerk te realiseren en uitval te voorkomen.

Lees ook

Dubbele diagnose ADHD en autisme vraagt om flexibel onderwijs

Combinaties

Deel

Dubbele diagnose ADHD en autisme vraagt om flexibel onderwijs

Autisme en YouTube-verslaving: de stille valkuil van voorspelbaarheid

Padel en autisme: hoe een racketsport rust en verbinding brengt

Hoogbegaafd én genderdysforie: een vaak overzien kruispunt

Hoogbegaafdheid in Zeeland: uitdagingen en kansen in het onderwijs

Genderdisforie en autisme: wanneer identiteit en neurologie elkaar kruisen